E-norme lap tekst over e-readers

Ergens in het begin van dit weblog staat een verslagje van een Kennisdagdeel over e-books. We kregen informatie over de uitleen van een Iliad reader in bibliotheek Leeuwarden en over de landelijke ontwikkelingen in het uitlenen van e-books. Sindsdien hou ik het nieuws een beetje bij, maar de laatste weken gaat het te snel. Hoog tijd dus om schoon schip te maken. Binnenkort is dit alles toch weer oud nieuws..

We kunnen er langzamerhand niet meer omheen: de e-readers zijn in opmars. Lange tijd wou het niet echt lukken – de apparaten waren te duur en onhandig, de e-books te schaars èn te duur en bijna niemand zag er echt het nut van in. Apparaten worden tegenwoordig steeds multifunctioneler (kijk naar het mobieltje annex fototoestel annex e-mailontvanger annex klok annex spelletjescomputer), maar met e-readers kan je eigenlijk maar één ding: boeken lezen en misschien een krant.

Met de Kindle van Amazon begon de e-reader in de Verenigde Staten recentelijk aan een opmars. De Kindle is vrij duur en niet in Europa verkrijgbaar. Deze zomer kwam Amazon hiermee negatief in het nieuws door de ‘Kindlegate’affaire: het boek ‘1984’ van George Orwell (of all books..) werd zonder medeweten van de kopers van hun Kindle gewist vanwege een rechtenkwestie.

Sinds Sony en Bol de handen ineen geslagen hebben met respectievelijk redelijk betaalbare e-readers en een grote keuze aan e-books lijkt het in Nederland ineens hard te gaan. Vooral als je veel Engelstalige boeken leest is de keuze gigantisch en die kosten in veel gevallen maar een paar euro per stuk. Sony komt met een reader van € 299,- en een soberder uitvoering van € 199,-.Hóe snel het dit jaar gaat met de e-hype kun je lezen in dit overzichtsartikel.

Nu het ePub bestandsformaat ingeburgerd raakt als standaard voor e-books is er weer een obstakel van de baan. EPub heeft o.a. als voordeel dat de regellengte zich aanpast aan het scherm als de lettergrootte wordt gewijzigd. Lees er over in het dossier-ePub. Sinds kort komen via Google Books steeds meer boeken als gratis download beschikbaar in ePubformaat en wie dat wil kan zelf bestanden omzetten in ePub. Een aantal programmaatjes die dit trucje beheersen staan vermeld in Dossier ePub. Zo kun je gemakkelijk en goedkoop een e-reader vol krijgen.


Ontwikkelingen
Met de Sony readers houdt het natuurlijk niet op. Asus gaat misschien rond de kerst (waarom juist in die tijd…?) een eeee-reader op de markt brengen. En zo zullen we de komende tijd overspoeld worden door nieuwe modelletjes met meer of minder mogelijkheden en daarmee samenhangend prijskaartje. Net als bij andere computergerelateerde spullen zal de e-reader waarschijnlijk steeds goedkoper worden, zodat je spijt krijgt als je hem te snel aanschaft. De readers die momenteel te koop zijn staan bij elkaar op de site ereaders.nl.

Er wordt nog gewerkt aan een een e-reader met kleurenscherm en volgens de berichten is er in Japan al eentje beschikbaar. Duur!! Maar een kleurenscherm zou een aardige toevoeging zijn. Het apparaat kan dan ook dienst doen als digitaal fotoalbum. Bovendien komen geïllustreerde boeken en tijdschriften dan beter uit de verf.

Maar zelfs met kleurenscherm en met de mogelijkheid om aantekeningen te maken, kranten te downloaden en foto’s en muziek af te spelen blijft het een tamelijk eenzijdig apparaatje. Wat gebeurt er met e-readers als de handzame netbookjes uitgerust kunnen worden met e-ink? Daar wordt namelijk al aan gewerkt. Maak een handzaam en superdraagbaar netboekje dat als een boek in de hand gehouden kan worden en je hebt geen aparte reader meer nodig. Bovendien heb je alle faciliteiten als tekstverwerker en internet bij de hand. Tenslotte is de bediening van de e-reader nooit zo handzaam als die van een netbookje.

Nog een derde mogelijkheid: een internettablet met e-bookfunctie. Waarschijnlijk komt eind dit jaar de CrunchPad Tablet op de markt. Dit apparaat is groter en duurder, maar heeft dan ook veel meer mogelijkheden dan alleen boeken lezen.

E-books op je mobieltje? Dat kan ook. Als je snel leest lijkt het scrollen (omslaan?) me een ramp en ook als je zonder leesbril niet veel ziet, maar van dat laatste heeft het merendeel van de mobieltjeslezers (nog) geen last.

Marketingfacts stelt de vraag: "Digitaal lezen met Sony en Bol.com. Wat verwacht u?" Lees vooral de reacties eens door.

In ieder geval komt het omslagpunt naderbij. De prijzen van zowel e-readers als e-books gaan omlaag, en dat is een voorwaarde voor een doorbraak. De belangstelling is er wel, maar de kopers zijn afwachtend.
Waarom zijn de prijzen van e-books eigenlijk zo hoog? Papier, inkt, het hele drukproces blijft achterwege, evenals het vervoer. Zolang je voor een digitaal boek bijna evenveel betaalt als een fysiek boek blijft het digitale exemplaar in het nadeel: het kan makkelijk verloren gaan, je kunt het niet tweedehands verkopen, uitlenen is moeilijk èn het staat niet interessant in je boekenkast.
Het btw-tarief van e-books en luisterboeken wordt binnenkort verlaagd van 19 naar 6 procent. Dat scheelt al een slok op een borrel.


Verdwijnen de ‘echte’ boeken?
Kijken in de toekomst blijft een beetje natte vingerwerk, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat de papieren boeken snel verdwijnen. Volgens Frankwatching hoeven we voorlopig nog geen museum voor de laatste boeken in te gaan richten (interessant artikeltje trouwens!). Lees in dit verband ook de column ‘Kroniek van een aangekondigde boekendood’.

Dit is de 7e ronde van de 'strijd van boek vs Kindle'

Lezen is nog steeds populair en boeken ook. Of die boeken nu van papier of elektronisch zijn is eigenlijk van ondergeschikt belang, hoewel de liefhebbers van mooie boeken het daar niet mee eens zullen zijn. Maar onze lezers gaat het om de inhoud, niet de vorm. Een bibliotheekboek is per definitie al een mishandeld exemplaar (opengesneden, opnieuw gebonden, beplakt, bestickerd, gechipt en beduimeld). Een deel van onze doelgroep gaat overstag, daar kun je zeker van zijn. We zullen dus moeten instappen en liefst niet op een tijdstip dat de kaarten al verdeeld zijn en de bieb buiten beeld blijft.

En de bibliotheek dan?

(deze is inmiddels uitverkocht, maar een beetje knutselaar komt met een scherp mesje een heel eind)

Wordt ongetwijfeld vervolgd...

Bekijk de tweede reactie onder dit artikeltje eens.

Sommige bibliotheken lenen al e-books uit, en vaak ook e-readers ter kennismaking, zoals de bibliotheek van Almere.

Het komt er nu vooral op neer dat e-books behandeld worden als traditionele boeken: de bibliotheek moet ze per stuk aanschaffen en ‘uitlenen’. Eigenlijk is dat jammer. Wat zou het mooi zijn als àlle e-books beschikbaar komen voor onze lezers, en dan ook nog onbeperkt. Eén groot landelijk bestand en iedereen met een bibliotheekpas kan daaruit putten. Leengeld wordt per uitlening afgedragen en de klant betaalt een bedragje per boek of koopt het jaarlijks af met een duurder abonnement. Voordeel voor de bibliotheek: de weinig geleende titels nemen geen kast- en budgetruimte in, maar zijn wel direct beschikbaar en de populaire boeken kennen geen wachtlijst.
Zover zal het wel niet komen, er zijn uiteraard tegenstrijdige belangen in het spel.

Zo langzamerhand krijg ik wel zin in zo’n apparaatje. Gewoon, voor erbij. Het kan natuurlijk zo zijn dat een rechtgeaarde bibliothecaris niet gezien wil worden met een e-reader. De oplossing: vermom hem als boek ;)