Tijdgeest in een tijdschrift

Du december 1948

Dezelfde opruim- en schoonmaakwoede die ervoor zorgde dat ik de afgelopen weken geen tijd had om te bloggen (maak je geen zorgen, is alweer over) bracht dit tijdschrift uit 1948 te voorschijn. Als kind kreeg ik het van mijn moeder om door te bladeren, maar ze weet niet meer precies hoe ze eraan komt. Waarschijnlijk gekregen van een Zwitserse uitwisselingsstudent.

Een rondje googelen zorgt voor aardige informatie.
In 1941 gaf uitgeverij Conzett & Huber chef-redacteur Arnold Kübler opdracht een tijdschrift samen te stellen waarin de pas ontwikkelde kleurendruk goed tot zijn recht zou komen. De inhoud deed er niet toe. Zo ontstond "Du", het beroemdste cultuurtijdschrift van Zwitserland.
De eerste nummers kregen een schilderij op de omslag en vier kleurenreproducties in het midden. Daaromheen kwamen verhandelingen over het Zwitserse landschap, reportages, werk van hedendaagse fotografen, besprekingen van films en boeken, een vervolgverhaal en een moderubriek.
In mijn decembernummer van 1948 komt het thema kerst nadrukkelijk naar voren in inhoud en advertenties.

huidig logo

Het tijdschrift heeft enkele malen een doorstart gemaakt en het bestaat nog steeds. Grappig dat het logo in al die jaren niet veranderd is. Hier en daar worden op internet oude nummers of jaargangen aangeboden. Ons exemplaar zal niet veel waard zijn - mijn broer of ik hebben er als kind een aantal bladzijden met dierentuinfoto's uitgescheurd.

De kunstreproducties lieten we met rust, terwijl die toch gemakkelijk te verwijderen zijn. Het zijn losse afbeeldingen die aan één kant vastgelijmd zijn aan de bladzij. Het beeldarchief van de uitgeverij is overgenomen door Bildarchiv Foto Marburg, het Duitse documentatiecentrum voor kunstgeschiedenis. Dit archief is vrij toegankelijk op internet en bevat inmiddels zo'n 2 miljoen kunstafbeeldingen.
En ja, deze afbeelding uit het decembernummer is terug te vinden in het archief.

Maar de advertenties boeien me het meest.
Over de doelgroep in de beginjaren zegt Die Wochenzeitung: "Die Abowerbung zielte nicht nur auf Ärzte, sondern auch auf Coiffeure: «Das Abonnement des Du-Heftes sollte für Sie, lieber Meister, keine Überlegenssache, sondern eine so notwendige Anschaffung wie Puder, Parfum und Schampoon sein.»
De huidige website werft adverteerders met deze tekst: "Die anspruchsvolle Du-Leserschaft ist gebildet, kaufkräftig, urban, international orientiert, offen und einem gehobenen Lebensstil zugetan."
Een beetje elitair is het blad wel.

Vaatwasser

Wat als eerste opvalt is het hoge percentage advertenties voor horloges, maar dat is te verwachten in een Zwitsers tijdschrift. Het was ook nog eens december, en men mikte duidelijk op een publiek dat kerstcadeaus ging kopen met goed gevulde portemonnee.

Ik heb alle advertenties geteld.

• huisraad, inclusief apparatuur (koelkast, radiator): 19 stuks
• producten voor schoonheids-- en lichaamsverzorging (tandpasta, crème, scheren): 15
• parfum: 12
• kleding (waaronder 2 bontmantels en 2 bedjasjes): 12
• horloges: 10
• drank: 9
• schrijfwaren: 8
• sieraden: 6
• rookwaren: 4
• sport (kleding, schoeisel, schaatsen): 4
• 'gadgets' (fotocamera, filmcamera, verrekijker): 3
• auto's: 2
• levensmiddelen: 2

Juist advertenties geven bij het doorbladeren van oude kranten en tijdschriften een mooi tijdsbeeld. Welke voorwerpen, apparatuur en verzorgingsproducten bestonden toen ook al? Wat zou nu absoluut niet meer kunnen? Is er nog iemand die een bedjasje draagt?  Een mens kan zich er helemaal in verliezen.
Het tijdschrift heeft deze opruimronde in elk geval weer overleefd.

Veel keuze in horloges

Een filmcamera en Zwitserse schaatsen

Schapenvachtkleed, handig in drie delen

Valt niet in de categorie kerstcadeautjes, neem ik aan

Nee, nog geen pc's. Wel een typemachine in de aanbieding

Bronnen:

• DU; in Zuneigung zur Welt (De WochenZeitung)
• Website van DU
• Spielerisch, gebildet, elitär (Zeit online)
• Wikipedia

Reis naar het verleden

Tijd voor een beetje nostalgie.

Dit weekend bezocht ik het ouderlijk huis. Vanuit het raam kijk je uit op het huis, waar eens mijn overgrootouders woonden. Het is onlangs verkocht en wordt op dit moment weer tot leven gewekt nadat het een aantal jaren te koop stond en enigszins verwaarloosd werd.

Een paar weken geleden heb ik foto's uit een familiefotoalbum gescand. Waaronder deze:

Zo zag het huis er in de veertiger jaren uit. Naast de Ford staan mijn overgrootouders; de jonge vrouw is de zus van mijn grootmoeder en het kleine meisje is haar dochtertje.
De afgelopen week had ik dankzij de sociale media contact met een achterneef, die ik in m'n jonge jaren een paar keer heb ontmoet, maar nu niet meer zou herkennen als ik hem tegen het lijf liep. Het kleine meisje is zijn moeder.
En zo is de cirkel weer rond.

Nu ik toch bezig ben: hier is nog een opname van de mooie Ford, met de overgrootouders ernaast en hun beide dochters - mijn oma en haar zusje - in de auto.

Pinterest(ing)

Al een hele tijd staat op m'n pc een voorraad links naar pagina's met boekenkunst. Dat zijn knip- of snijwerkjes die met engelengeduld en een flinke dosis handigheid en creativiteit gemaakt zijn van (hopelijk) overbodige boeken. Het idee was er ooit een blogbericht aan te gaan wijden, maar de voorraad groeide en het tegenop zien dus ook. Inmiddels is er een prima oplossing voor die verzameling: Pinterest.

Pinterest bestaat vast al een tijdje, maar een paar weken geleden kwam het ineens heel vaak voorbijtwitteren. Vervolgens verschenen er in allerlei nieuwbrieven en op weblogs artikelen over hoe geweldig het is, hoe beroerd het is, hoe je het kunt gebruiken voor je bedrijf of instelling en hoe het copyright schendt of stiekem geld verdient. Kortom, Pinterest leeft en het schijnt zelfs een van de snelst groeiende sociale websites te zijn.

De naam Pinterest zal een samenvoeging zijn van pinnen en interesting, en dat is precies wat de bedoeling ervan is: een online prikbord voor interessante plaatjes, en dus ook van links naar de bijbehorende sites. Ideaal voor mensen die houden van verzamelen en rubriceren, dus in elk geval (ook) voor biebmensen zoals ik en helemaal als die visueel zijn ingesteld.
Veel onderwerpen waarover men pint hebben te maken met interieur, mode, reizen, natuur, gadgets, fotografie, handwerken en tuinieren. Pinterest schijnt typisch iets voor vrouwen te zijn, maar er zijn wel degelijk echt 'mannelijke' pinboards te vinden over - ik noem maar iets rolbevestigends - gadgets, auto's of sport.

In elk geval, ik heb een account aangevraagd - tot nu toe heb je een uitnodiging nodig, dus er gaat een dag of twee overheen voor je aan de gang kunt - en mijn links ondergebracht in een pinboard genaamd Boekenkunst. Pinnen van plaatjes gaat gemakkelijk. Je maakt een bookmarklet aan in je favorietenbalk en als je iets bruikbaars tegenkomt klik je op de 'pin it' knop. Staan er meerdere plaatjes en/of filmpjes (filmpjes kun je ook pinnen!) op een pagina, dan kun je kiezen welke je wilt gebruiken. In het invulschermpje geef je aan in welk board de pin moet komen en er kan een korte toelichting bij. Heb je van tevoren tekst geselecteerd, bijvoorbeeld de naam van de kunstenaar, dan verschijnt die tekst al automatisch in het invulvakje.
Het snelst gaat het vullen van een board door middel van het 'herpinnen' van pins van anderen. Je vindt ze via het zoekvakje in Pinterest. Op die manier ben je natuurlijk wel aan het herkauwen, maar het is een goede manier om veel verrassende links en afbeeldingen te ontdekken.

Uiteraard is Pinterest heel sociaal. Het is mogelijk met meerdere mensen aan een board te werken (zoals deze: De ideale bibliotheek) en je kunt andere pinners of boards volgen. Pins kun je 'liken' of 'repinnen' en doorgeven via Twitter of Facebook. Van elke activiteit komt er een melding in je mailbox, dus die kan behoorlijk overstromen als je actief bent. Vooral als je net begint te pinnen stromen de meldingen binnen; waarschijnlijk ben je een tijdje zichtbaar op de homepage van Pinterest, zodat het repins en likes regent. Dat wordt vanzelf wat minder, maar vind je het vervelend om overspoeld te worden door Pinterestmails, dan is dat via de instellingen in te dammen.

Pinterest wordt ontdekt door het bedrijfsleven, dat een mogelijkheid ziet om produkten te promoten, maar ook musea en bibliotheken zien er wel wat in. Bibliotheek Enschede bijvoorbeeld is al begonnen. En terecht, er zijn leuke toepassingen te verzinnen, vooral ook voor culturele instellingen. Voorlopig ben ik zelf wel zoet met bibliotheek- en boekendingen, hoewel het daar vast niet mee ophoudt. 

Boekenkunst

Verder lezen:

• De Pingids met de top 100 van Nederlandse pinners, voor als je niet weet waar te beginnen met volgen (zie ook)
• Beginnersgids voor Pinterest (Engelstalig)
• Bibliotheekpinnen met Pinterest, door Ton de Kruyff 
• Een pinboard over Pinterest, door Rob Coers
• Het nieuwe pinnen met Pinterest, door Raymond Snijders
• Pinterest, de nieuwste online hype (Frankwatching)
• Waarom Pinterest gaat winnen van Google+
• Wie gebruiken Pinterest

Hoe werkt het? (in het Engels)

Er ligt ijs, dus...

maken we een strandwandeling ;)
Er zit ergens een blogbericht in de pen, maar door tijdgebrek komt er nu eerst weer eens een fotoblogje.

Het was heerlijk rustig aan het strand, en helemaal niet koud.
Het leek of er in de duinen minder sneeuw lag dan elders.

Dit was een weekendje voor familiebezoek in Noord-Holland. Onderweg - vooral zaterdag - heb ik heel veel mooie foto's NIET kunnen maken. Je kunt de auto niet overal plompverloren langs de kant van de weg parkeren.

 

Vrijdag sneeuwde het. Voor de planten die dachten dat het al voorjaar werd, was het beter geweest als die sneeuw voorafgegaan was aan de strenge vorst. Voor de schaatsers trouwens ook, maar ik zag onderweg dat er alweer heel wat baantjes schoongeveegd zijn.
De Grote Sloot in Schagerbrug is niet zo gemakkelijk schoon te krijgen. Daar heeft het vrijdagmiddag een tijdje gedooid, wat in combinatie met de sneeuw een rommelige ijsvloer gaf. Vandaag (zondag) werd er evengoed veel geschaatst. Dat is toch ook veel leuker dan op een ijsbaan!

 

Het IJsselmeer is dichtgevroren. Ik voorzie grote problemen als al dat ijs binnenkort gaat kruien..

 En zo is er weer een eind gekomen aan een koud maar mooi weekend.

Alles verandert ja, ook het werk in de bieb

Het was rustig in de bieb vorige zaterdag, tot een kwartier voor sluitingstijd. Toen kwamen de vragen:
- Waar staan de boeken over het verband tussen religie en kunst, geschreven in de laatste 2 jaar?
- Hebt u voor m'n dochter een paar naslagwerken over de gevolgen van sociale media? 
Ondertussen stonden er andere ongeduldige biebbezoekers in de nabijheid. De ene wilde nog even hulp bij het versturen van een mail, de andere moest nog een paar printjes betalen, een derde had een usb-stick met foto's die afgedrukt moesten worden. Tenslotte was er nog de klant waarvoor een hotspotbonnetje uitgedraaid moest worden op een andere verdieping.
Dat het niet lukte om de eerstgenoemde vraagstellers naar volle tevredenheid te helpen moge duidelijk zijn (hoewel ik heb aangeboden om maandag verder te zoeken en toch in de gauwigheid nog twee boeken over de invloed van internet uit de kast heb geplukt), maar het illustreert goed hoe het werken in de bibliotheek is veranderd in de loop van de jaren. Alleen de eerste vraag ging echt over boeken.

De krasse knarren onder de collega's zullen zich nog herinneren hoe bibliotheekwerk er in het verleden zonder computers uitzag. Batterijen kaartenbakken en planken vol naslagwerken flankeerden onze informatiebalies en uitlenen deden we met behulp van Karto, een microfilmapparaat van de firma Karmac (vreselijk systeem vond ik dat), en daarvóór met behulp van het Detroitsysteem: bakken vol kaartjes waar  de nummers van de leners op genoteerd waren. Van trouwe klanten wist je het nummer uit het hoofd.

Uitlenen met Karto

In de 80er jaren besloot de provinciale bibliotheekdienstdirectie in haar oneindige wijsheid dat de bibliobussen de ideale plekken waren om een geautomatiseerd uitleensysteem te testen. Met leespennen en computerbakbeest werden we de provincie ingestuurd. Hier is een stukje uit een brief aan mijn ouders, gedateerd oktober 1984. In die tijd had ik geen telefoon en mijn moeder en ik schreven elkaar wekelijks een brief met grote en kleine nieuwtjes.  

(klik erop voor een groter en leesbaar formaat. Benieuwd of iemand kan raden wie
chauffeur A. is)

Je moest soms 10x over een boeklabel heen en weer vegen voordat het barcodelabel gelezen werd (of je moest het nummer alsnog intypen). De computer maakte ons ook niet vrolijk. Mocht hij een keertje uitvallen ('kijk mama, een knopje!" *plop*), dan moest je een handleiding van anderhalve hladzijde doorwerken voordat je hem weer aan de praat had. Die handleiding kregen we overigens pas toen de helpdeskmensen te vaak de hele provincie hadden moeten doorkruisen om een bibliobus weer uitleenklaar te krijgen. Heel frustrerend allemaal, zoals wel blijkt uit de brief.
Inmiddels zijn de computers flink geëvolueerd en de bibliobussen allemaal wegbezuinigd. De incidentele(?) frustraties blijven, weliswaar in andere vormen. Weigerachtige printers, uitvallende netwerkverbindingen, een uitleensysteem dat zo nu en dan platligt - we kennen het allemaal. En we vergeten al die keren dat het wél soepel werkt.

In plaats van met het invoegen van cataloguskaartjes zijn we nu bezig met de website, bedrijfstwitter en digitale nieuwsbrieven. We helpen klanten met hun mail en printen hun sollicitatiebrieven en treinkaartjes. Informatie bewaren we niet langer in naslagwerken (de encyclopedieën zijn onlangs verkocht) of in ons hoofd, maar we kijken even op internet of in de catalogus, die allang niet meer alleen naar boeken verwijst.

Je hoeft echt geen ander werk te zoeken om ander werk te krijgen..