#21 Catalogus 2.0 - MyDiscoveries en Worldcat

Het leeswerk voor deze opdracht bracht mij in gedachten terug naar 1979 - het jaar waarin ik m'n eindscriptie van de opleiding tot assistent-bibliothethecaris moest maken (vroeger was je AB, nu MIA. Maar toen waren we HBO'ers en nu ineens MBO'ers, ondanks alle bijscholing, cursussen en ervaring. Kwestie van centen natuurlijk, maar daarom wel raar. Dit terzijde, tenslotte ga je niet in een bibliotheek werken voor de centen of de roem). In 1979 dus, waren computers net bezig te ontstaan. Het waren grote kasten in laboratoriumachtige ruimtes. M'n eerste computerterminal zag ik in 1977, dat was een hele gebeurtenis. We kregen op de bibliotheekschool theoretische lessen over het verschijnsel computer, de werking van ponskaarten, enen en nullen. In ieder geval leidde dit tot de keuze van het onderwerp van mijn scriptie: "De Centrale Katalogus; algemene problemen en toekomstmogelijkheden". Met de hulp van computers moest het toch een fluitje van een cent zijn om het bezit van heel veel bibliotheken, zo niet alle, in één systeem onder te brengen en toegankelijk te maken? Er zou vast allerlei informatie in de vakliteratuur te vinden zijn, het mooie cijfer was al bijna binnen!Nou, dat viel vies tegen, in alle opzichten. In de vakliteratuur was alleen fragmentarische informatie en er was niets concreets te melden. Tijdens een opruimbui kwam ik de stapel kaartjes tegen die gebruikt waren bij het maken van de scriptie, hier is er eentje:


M'n cijfer was voldoende, maar niet bijzonder hoog. Er was gewoon niet genoeg informatie om er wat van te maken. En die centrale catalogus (inmiddels schrijven we dat weer met een c) moet er nu, 30 jaar later, nog steeds komen. De computers hebben zich wèl in hoog tempo ontwikkeld, daar zal het niet aan liggen.

Zodoende moeten we ons nog steeds zien te redden met de bestaande hulpmiddelen: de catalogus van onze Friese bibliotheken, de NCC voor grote landelijke openbare en wetenschappelijke bibliotheken (heel slecht dat die niet gewoon voor iedereen vrij toegankelijk is - dat is in het buitenland beter geregeld), Worldcat, 13-onder-1-knop en alle andere afzonderlijke catalogi van allerlei bibliotheken. Als wij al niet weten waar we iets moeten opzoeken, hoe moeten onze lezers er dan wijs uit worden? Om het over het verkrijgen van die moeizaam opgescharrelde titels nog maar te zwijgen..


Maar we hebben het hier over het 2.0 gehalte van de vernieuwde catalogus. De Amerikaanse catalogus die we als voorbeeld gekregen hebben is leuk om te bekijken, nodigt uit tot verder klikken en maakt nieuwsgierig naar de boeken waar reacties van lezers bij vermeld staan. Hoewel daar natuurlijk de nodige onzinnige tussen zitten, zoals: "Wowwwwwwwwwwwwwwwwwww!!!!!!!!!!!!!!" (wat overigens wel kort en krachtig is).


De Nederlandse variant heet MyDiscoveries. Lezers kunnen een titel met een aantal sterren waarderen, tags toekennen, recensies schrijven en al dan niet voor iedereen zichtbare lijstjes maken. Ook kun je via RSS op de hoogte blijven van nieuwe titels die aan jouw zoekopdracht voldoen. Dit zijn leuke dingen voor de mensen en dat zullen we proberen over te brengen. Zonde als er geen gebruik van gemaakt wordt.
Om de gang van zaken uit de proberen heb ik me aangemeld bij MyDiscoveries. Als het goed is geldt dat account straks voor alle catalogi waar MyDiscoveries actief is. Alles werkt en ik heb nu een lijstje genaamd: 'te lezen'.


Worldcat is een prachtige catalogus, waarin je allerlei onvermoede schatten tegenkomt. Ook in Worldcat kun je een eigen profiel aanmaken. Een leuke optie voor studerenden is de mogelijkheid om een bibliografie samen te stellen met behulp van Worldcat. Voor het publiek van de openbare bibliotheek heeft Worldcat minder te bieden, want je kunt niet rechtstreeks een aanvraag plaatsen en de collectie van de eigen bibliotheek is er niet in opgenomen. Een zoek&boek knop zul je vergeefs zoeken. Edwin Mijnsbergen van ZB Digitaal vindt Worldcat beter dan de aquabrowser en completer. Voor lokale en regionale collecties vindt hij de aquabrowser dan weer meer geschikt. Lees ook wat hij hier over Worldcat zegt.

Er wordt weer volop gediscussieerd over een landelijke catalogus.
In Bibliotheekblad 22/23 formuleerde Bibliotheek.nl (interim) voorman Peter van Eijk "In 2012 moeten er één catalogus zijn en één gezamenlijke bibliotheekportal: mijnbibliotheek.nl. Daarop krijgen mensen hun eigen gepersonaliseerde pagina, één zoekfunctie voor álle collecties en de mogelijkheid om widgets aan te maken op bijvoorbeeld Hyves".

Zal het dan toch nog eens zover komen? Ik ben heel benieuwd.